توصیه پزشکی امام رضا علیه السلام به مأمون
آخرین توصیه پزشکی امام رضا علیه السلام به مأمون
از نگاه امام رضا علیه السلام توجه به امور پزشکی و رعایت اصول طبی برای پیشگیری از بیماریها و حفظ تندرستی و سلامتی از وظایف آدمی نسبت به بدن خویش است.
امام رضا علیه السلام ضمن اشاره به اصل کلی نظام بهداشت و درمان خطاب به مأمون می فرماید: اعلم ان الله عزوجل لم یبتل الجسد بداء حتی جعل له دواء ولکل صنف من الداء صنف من الدواء وتدبیر و نعث؛ آگاه باش که خدای متعال هیچ بدنی را به دردی مبتلا نمی سازد مگر این که برای آن دارویی قرار داده است و برای هر قسمتی از دردها، قسمتی از داروها است که نیازمند مدیریت و انگیزش است.
توجه و به کارگیری این اصل، زمینه ساز بسیاری از تحقیقات علوم پزشکی می شود. یعنی به پزشکان و داروسازان یادآوری می کند که هیچ بیماری را لاعلاج ندانند و به دنبال داروی آن باشند چون هر دردی را که بشر بدان مبتلا شود خدای متعال برای آن دارویی قرار داده است که باید در طبیعت، یا عوامل روانی و روحی او جستجو کرد تا کشف گردد و معالجه شود
امام رضا علیه السلام پس از بیان این اصل کلی و ویژگی های مواد غذایی و تشریح انواع بیماریها و درمانها در آخرین توصیه حکیمانه خود به مأمون می گوید: هیچ گاه نگو مدتها فلان کار را کردم و فلان چیز را خوردم اما گزندی ندیدم و فلان چیز را نوشیدم ولی زیانی به من نرسید و فلان کار را انجام دادم اما از آن بدی ندیدم. امام رضا علیه السلام در ادامه چنین انسانهایی را به حیوان تشبیه کرده ، می فرماید: این گروه از مردم ، مانند حیواناتی هستند که نمی فهمند چه چیز برایشان مضرّ است و چه چیز سودمند.
امام رضا علیه السلام در پایان ضمن تشبیه بیماریها به دزدی که به بدن دستبرد می زند، می فرماید: اگر دزد در همان بار اولی که دزدی می کند مجازات شود دیگر دزدی را تکرار نخواهد کرد و کیفرش آسانتر خواهد بود، اما به او مهلت داده می شود و کاری به کارش نمی گیرند و در نتیجه دزدی را تکرار می کند تا جایی که به بزرگترین سرقتها دست می زند و آنگاه دستگیرش می کنند و دستش را می برند و این مجازات بزرگ را متحمّل می شود و این عاقبت طمع اوست .
کارهای همه به دست خداوندی است که شأنش أجلّ از آن است که او را فرزندی باشد، و بازگشت همه به سوی اوست ، پاداش نیک را از او امید داریم که او آمرزنده و توبه پذیر است . به او توکل می کنیم که مؤمنان باید به او توکل کنند، و لاحول و لا قوه الا بالله العلی العظیم .